Podatki dochodowe w Polsce dzielą się na PIT i CIT, a każdy z nich dotyczy innej grupy podatników oraz ma inne zasady rozliczania. Warto poznać te różnice, aby świadomie zarządzać finansami firmy i uniknąć błędów w deklaracjach. W tym artykule wyjaśniamy, czym się różni PIT od CIT i kiedy trzeba je opłacać.

Czym jest PIT?

PIT (Personal Income Tax) to podatek dochodowy od osób fizycznych, który dotyczy zarówno osób prywatnych, jak i przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Jest obliczany od dochodu, czyli przychodu pomniejszonego o koszty jego uzyskania. Stawki PIT mogą być różne w zależności od formy opodatkowania – np. 12% i 32% w skali podatkowej, 19% w podatku liniowym lub stawki ryczałtowe od przychodu w zależności od rodzaju działalności. Podatnicy rozliczający się na zasadach ogólnych mają obowiązek złożyć zeznanie roczne PIT-36 lub PIT-37, a przedsiębiorcy na podatku liniowym – PIT-36L. Oprócz tego w trakcie roku należy odprowadzać zaliczki miesięczne lub kwartalne.

Czym jest CIT?

CIT (Corporate Income Tax) to podatek dochodowy od osób prawnych, a więc obejmuje spółki kapitałowe, takie jak spółka z o.o. czy spółka akcyjna, a także niektóre spółki komandytowe i komandytowo-akcyjne. Podstawowa stawka CIT wynosi 19%, natomiast dla tzw. małych podatników i podmiotów rozpoczynających działalność możliwe jest zastosowanie preferencyjnej stawki 9% (do określonego limitu przychodów). Podatek oblicza się na podstawie dochodu – różnicy między przychodami a kosztami ich uzyskania – a rozliczenie roczne odbywa się poprzez złożenie deklaracji CIT-8. W ciągu roku spółki również zobowiązane są do odprowadzania zaliczek.

Najważniejsze różnice między PIT a CIT

Choć oba podatki są podatkami dochodowymi, różnią się zakresem podmiotowym, stawkami oraz zasadami rozliczeń. W skrócie można je ująć następująco:

• Podatnik – PIT dotyczy osób fizycznych, CIT obejmuje osoby prawne.
• Formy działalności – PIT stosuje się m.in. w jednoosobowych działalnościach gospodarczych, CIT w spółkach kapitałowych i niektórych spółkach osobowych.
• Stawki – w PIT dostępne są różne formy opodatkowania (skala, liniowy, ryczałt), w CIT – stawka podstawowa 19% lub 9% preferencyjna.
• Deklaracje – PIT rozlicza się na formularzach PIT-36, PIT-36L lub PIT-37, CIT na CIT-8.
• Możliwość wypłaty zysku – w CIT dochód spółki jest opodatkowany podwójnie (najpierw w spółce, potem jako dywidenda), w PIT – jednokrotnie.

Znajomość powyższych różnic jest istotna nie tylko przy wyborze formy działalności, ale też przy planowaniu obciążeń podatkowych w dłuższej perspektywie. 

Od czego zależy wybór PIT lub CIT?

Wybór między PIT a CIT zależy przede wszystkim od formy prawnej prowadzonej działalności gospodarczej. Osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność lub będące wspólnikami spółek osobowych rozliczają się w PIT. Natomiast spółki kapitałowe czy fundacje podlegają CIT. Czasami możliwe jest przekształcenie formy działalności, aby zoptymalizować obciążenia podatkowe – wymaga to jednak analizy korzyści i kosztów, uwzględnienia stawek, formy wypłaty zysków oraz planów inwestycyjnych. Właściwy wybór może wpłynąć na płynność finansową, możliwości reinwestowania zysków oraz sposób prowadzenia księgowości. Warto w tym zakresie skonsultować się z ekspertem – dlatego oferowana przez nas w Toruniu księgowość dla małych i średnich firm uwzględnia analizę optymalnych rozwiązań podatkowych dostosowanych do profilu biznesu. Współpraca z doświadczonym biurem rachunkowym pozwala uniknąć błędów i zoptymalizować obciążenia podatkowe zgodnie z obowiązującymi przepisami. 

PIT i CIT to dwa odrębne systemy opodatkowania dochodów, które różnią się zakresem podmiotów, stawkami oraz zasadami rozliczeń. Wybór formy działalności determinuje, który podatek trzeba płacić i w jaki sposób rozliczać się z urzędem skarbowym.